Kollum Gerard de Jong: Krabbel
Met kollega’s waar ik bij De Tijd in Bolswert. Imposant en indrukwekkend, toanbeeld fan herbestimming en ’n kultuurhistorys sintrum om jaloers op te worren. Wij kregen ‘n rondlaiding fan de beflogen en groatse direkteur, Pascal Arts. Hij wees op detais en simboalise eleminten, soa-as de twee houtene, karikaturale figuren fan tot-slaaf-maakten in de ouwe raadssaal. Maar hij wees niet inkeld, hij gâf ok kontekst; Arts plaatste ‘t in de tiid en fertaalde ‘t na nou.
Hij fertelde over de draagbalken, saagd út bomen fan wel fyftig, sestig meter, út Estland. Koopfaardijstâd Bolswert kon in de 17de eeuw ‘n part fan dat hout overnimme. De ôflopene desinnia echter liet de bonte knaagkever (‘t sil d’r niet een weest hewwe, maar feule generasys) him ‘t hout goed smake. Feule klaine happys make groate gatten, en teugen soa’n honger blykt fierhonderd jaar oud draaghout weerloas. Bij de in 2021 ôfrônde restaurasy binne d’r derom stalen konstruksys anbrocht foor fersteviging.
In de nok fan de toren sâg ik op een fan de balken ‘n krabbel staan. ‘t Waar de handtekening fan Willem-Alexander. Foor Bolswerters sil ‘t sneden Slachtedykje-bôl weze, mij waar ‘t ontgaan: de koaning het De Tijd in 2021 opend.
‘t Ston mij teugen, deuze majesteitlike filtstiftkrabbel. D’r ston nag krekt gyn ‘was hier’ achter. ‘Is dut koaninklik fandalisme?’ froeg ik. ‘Goed dat je dat zo zegt,’ saai Arts. Se sitte d’r met in hur maag. ‘Intern is er ook discussie over. Had dit wel zo gemoeten? Er gaan stemmen op om er een plaatje overheen te plaatsen.’
Hoe komt die krabbel der? Google gâf ‘t antwoord, ‘t het in deuze krant staan: de koaning het niet út baldadighyd de krabbel set, ‘t is him bij de opening froegen, deur een fan de restaurateurs. Dat plait de koaning, wat mij angaat, foor ‘n part frij: je worre froegen, de stift wort je anraikt, en gefangen in de rôl der’t ‘t folk fan je ferlangt dat je doen wat d’r froegen wort, sette je die krabbel.
‘t Deen mij pyn an de ogen. ‘n Inktflek op teer, koesterd, fierhonderd jaar oud hout. De absurditeit fan de monargy, brood en spelen met ‘t poëzygehalte fan ‘n dronkene hooligan die’t wat boven ‘n pispot bij de sneldyk lâns kalkt. ‘n Anagronisme in De Tijd.
Bron: Leeuwarder Courant, kollum Gerard de Jong, 27-06-2023