Hypogonder

Wete jim wer’t ik ’n hekel an hew? Pasta. Ja, klopt. Maar der gaat ’t in deuze kollum niet over. Ik hew namelik ’n hekel an mînsen die’t altiten over hursels prate. Fral over hur kwaaltsys. Mînsen die’t niet naar ânderen lústere, maar ’t altiten slimmer hewwe as een die’t befoorbeeld krekt said het dat hij of sij slim syk is. ’n Prot fan die niet-lústeraars sitte in ’e regel dus fol selsbegroatens en derin is gyn rúmte foor ’n lústerend oor foor ’n ânder.
Dat binne de meest irritante gesprekken. Soa gaat soks ongefeer: “Ik wil niet datstou ’t fan ’n ânder hoorst, maar ik hew der en der last en derom mot ik in korten oppereerd worre. ’t Sil ’n sware opperasy worre.”
’t Kin weze dat d’r eerst ’n ândere fariant komt. De dat-hew-ik-ok-had-kwaal. Fan: “Nou, dat hew ik ok ’n keer had. En ik hew derna ’n paar weken heel feul last had. Dus maak dy maar klaar.”
En der sitte je krekt nièt op te wachten. Dan hest liever dat se op dat stoit ok even gyn lústerend oor had, maar foor soks spitst die hypogonder, soa sille wij ’t ferkynsel maar noeme, de oren. Want sij, late wij d’r foor ’t gemak maar ’n frou fan make, het ’t fansels ok had. At dat al as niet soa is, late wij in ’t midden.
Dan praat se de ânder nag even kort meer de put in, maar al mâle gau gaat ’t weer over hoe’t ’t met hursels is en dat ’t helendal niet goed met hur komt.
Fan dat momint ôf krijt de toehoorder gyn letter meer tussen ’t krimmenerende ferhaal. De toehoorder mot ’t ferhaal anhore. Maar na ’n hutsy ferflaut de andacht en dan tyspelt se wat met ’e planten om op ’e fînsterbank. Wat trouwens nergens op slaat: even de blompot ’n kwartslâg draaie.
En ’t duurt niet lang foordat de toehoorder beslút feerder te gaan met wat se fan doel waar om te doen. Soa nou en dan maakt se geluudsys, soadat de ândere kant fan ’e lyn weet dat se d’r nag is.
Se set ’t eten maar fast op, alles met een hând, rúmt ’t anrecht op en haalt d’r ’n doeky overhine. Dan gaat se weer na de kamer, gaat weer sitten en kykt gau ’s na de klok.
Op ’n bepaald stoit het se d’r skoan genog fan en wil ’n eand an ’t gesprek make, maar hoe fynt se ooit ’n opening tussen dat gejank? De ‘solofoorstelling’ gaat ommers maar deur en ’n pauze is d’r niet bij.
Aigenlik is d’r maar een middel dat werkt. Ni, niet soamaar ophange, al sou dat ok kinne. Maar dat doen je niet. Ni, se gaat na de foordeur, doet die open, hout de tillefoan dicht bij de bel en drukt der op. Dut mot de hypogonder hoord hewwe. En ja hoor, se onderbreekt hur ferhaal en fraagt of’t de bel der gong. De toehoorder befestigt dat d’r een bij de deur staat. Se mot ôfslútte en út fetsoen wînst se de frou feul sterkte. Maar ’t frommes an ’e ândere kant fan ’e lyn lústert allang niet meer, want wat is d’r te horen? Tuut-tuut-tuut-tuut.

Omrop Fryslân – 14-12-2021 – Jan de Groot