Kollum Gerard de Jong: Prikbôrd
’n Kammeraat fan mij het ’n prikbôrd. At de maityd in de lucht hangt maakt hij ‘m leeg. Hij pulkt de punêzys d’r ôf en laat de oogst fan ‘t ôflopene jaar nag ‘s deur de fingers en gedachten gaan. Ansichtkaarten, foto’s, knipsels fan mooie sinnen of foor him opmerklike nijsfaiten, bontsys, kortingskaarten.
Hij bewaart hest niks; hij skat dat hij soa’n 98 procent weggooit. Alles dat d’r hong waar al ‘ophang-wirrig’, en worde nag dierberder omdat hij ‘t soa faak hangen sâg. ‘Maar dan hew ik ‘t faak genog sien.’ ‘n Leeg prikbôrd maakt rúmte foor nije saken. De twee prosint prullaria die’t al bewaard wort komt in ‘n kartonnene doas. Hij taalt d’r niet meer na. At ‘t dierber genog is om te bewaren, sil hij ‘t dos niet fergete, en hoeft hij ‘t d’r niet meer bij te pakken.
‘t Hoofd is ok ‘n soort prikbôrd. ‘t Hangt fol met in-’t-sin-bringers, útspraken, sitaten of herinnerings die’t deur licht en de deurdinderende tiid fergele. Met dut plakky in de LC
kreeg ik fergeefs ‘n onsichtbere antinne die’t myn indrukken en binnenkommende sinjalen beoordeelt en op ‘t bôrd prikt: ‘Is dut wat? Is dut ‘n kollum?’
Ant ferfelens toe, de antinne staat altyd an. At ik in de sauna sit te sweten. Op kantoor bin. In ‘t stamkafee an ‘t bier sit met myn beste maat. Of ‘n sin lees die’t mij maar deur ‘t hoofd spoken blyft, soa-as deuze fan Italo Calvino, die’t ik lessen lâs:’’t Hoofd fan de skriver is obsedeerd deur twee kontrasterende pesisys. De eerste sait: ‘de wereld bestaat niet, d’r bestaat inkeld taal.’ De tweede sait: ‘Taal het gyn betekenis; de wereld is onútspreeklik.’
Je hewwe teleurstellend wainig an die antinne. De onderwerpen der’t hij op anslaat levere selden ‘n (goeie) kollum op. At de fingers op de toetsen beginne te dânsen komme je nooit út der’t je dochten út te kommen. Dat is maar goed ok.
Dat grypt werom op wat Calvino prebeerde te sêgen. Ik sou ‘n hele kollum norig hewwe dat út te lêgen, en dat sil d’r niet fan komme. Maar ‘t is fan myn prikbôrd ôf, klaar foor syn leste rais: fan ‘t prikbôrd na de ‘prikbôrddoas’. Om nooit meer naar om te sien. Om nooit te fergeten.
Leeuwarder Courant, kollum Gerard de Jong, 07-03-2023