Tandarts

Dînsdegoffend 13 july gong de kollum fan Jan op de radio bij Omrop Fryslân over syn bezite an de tandarts.

Mînsen die’t sêge dat ’t hur helendal niks doet at se na de tandarts motte, binne òf stoer, òf bewonderswerig òf se lige. D’r binne ommers niet foor niks spesjale praktiken foor mînsen die’t benaud binne foor de tandarts? Wacht, dat mot ik even nuansere: Niet persoanlik fòòr de tandarts as persoan sels, maar wat de tandarts fine sil en dij meskien seer doen gaat.
Fleden week most ik na de tandarts. En ik durf best te bekinnen dat ik hier altiten senuwachtig foor bin. Alleen dat woord al: senuw… achtig. Kyk, dat woord werkt ok al niet met.
Maar je motte de harsens brúkke en dochs de dissipline hewwe om tweekeer in ’t jaar foor kontrôle te gaan. Dat doen ik ok. Maar ik hew spitig genog gau ’s wat. Dus soks werkt ok niet echt met foor ’n goeie gemoedstoestand.
En at je hest na de tandarts motte, dan is ’t wel heel opfâlend dat je de dagen derfoor altiten in anraking komme met dingen die’t met de tandarts te krijen hewwe. Faak is dat op ’e tillevizy. Dat binne fan die onferklaarbare dingen. Hierdeur worre je d’r hyltyd an herinnerd dat je na de tandarts motte.
En fleden week worde ’t helendal te bont: ik fytste over ’t parkeerterrain fan ’e sporthal en der ston ’n bussy met derop met groate letters: ‘Kunstgebit aan huis’. Werklik waar, lústeraars, Ik lieg niet. Hoe is’t mooglik, h’n? Ik bin nag langen’t toe an soa’n ‘útdoengebit’, hoop ik, maar ’t is al konfronterend, hoor, ’n dâg foordatstou na de tandarts motst.
Sien jim ’t trouwens al foor jim? Komt die kûnstgebitman of -frou fan dat bussy bij een thús, opent ’n koffertsy op ’e tafel en d’r rúggele drekt ’n paar gebitten út. Sait die ferkoper: “Kijk, deze is nog vers. Voel maar. Die is nog nat van de lak.” Of deuze: “Deze is bijna niet gebruikt. Is nog van een oud vrouwtje geweest. Die heeft het alleen in gehad tijdens de boodschappen. Verder heeft het alleen maar in de garage in een bakje gelegen.”
Maar goed: genog halfwizerij. Wij hadden ’t ommers over ’n doadserieuze saak: bezite an de tandarts. Krekt foordat je derhine gaan, rosse je nag even flink op je gebit om, soadat ’t tanflais irriteerd raakt. Want o wee, at de de tandarts konstateert dat je niet goed poetse, dan foele je je krekt ’n klain kynd. Want dan motte je foor straf bij de assistinte op skoat sitte. Sij doet dan met soa’n groat plestyk gebit foor hoe’t je presys poetse motte.
En fan te foren binne je soa bijgelovig as de pest, h’n. Je motte dan fan alles fan je brain doen werdeur ’t aansen metfâle sil. ’n Soort fan bidden, maar dan foor haidenen, sêg maar.
At je dan útaindlik in ’e wachtkamer sitte, dan worre je inenen opfâlend rustig. Komt fast omdat die akelige soemer jaren leden al bij die ândere niet meer brúkte martelwerktugen set is.
Maar de kollum wort nou wat te lang. Feul langer as ik sels op de stoel lait hew, ferklap ik jim alfast. ik had namelik niks, soa’t ’t dan hyt.
Ik waar dan ok soa blij as ’n kynd en wou de praktyk wel úthuppele. Dochs leken ’t mij ferstandiger om ’t hazepad te kizen, want stel dy foor dat de tandarts hur bedinkt, in de deuropening staan gaat en dij weromroept: “Joehoe, meneer, ik heb toch nog iets gevonden.” Dat ik gong gau de hoek om na huus en begon fort an deuze kollum.
Ant nije week enne… goed poetsen blive, hoor.

Alle dînsdegoffens tussen 8.10 – 8.25 uur hine is de nije kollum op de radio te horen. De kollum is werom te lústeren op www.omropfryslan.nl. En sont deuze week staat de tekst ok op de websait.
Dut betekent dat de kollum tena niet meer op de websait en facebook fan Bildts Aigene ferskine sil. Wij ferwize jim na de websait fan Omrop Fryslân at jim de kollum fan Jan hore of leze wille.