Ondertiteling

Sont ’n stikminnig weken is d’r op NPO 2 ’t programma ‘Typisch… Lemmer’. Ik had al ’n foorgefoel en dat bleek helendal út te kommen. Der in Hilversum dinke se namelik dat se fine motte dat as ’n Frys Nederlâns praat d’r dochs ondertiteling bij mot. Overdreven. Ik krij derom sterk ’t gefoel dat se dut ok wel wat metsin doen om de Friezen en de Frise taal de gek an te steken. Hooghartig, soa likent ’t. Dat se ôns niet foor fol ansien wille ofsoa. Want echt, de Friezen die’t in ’t programma Nederlâns prate, prate goed Nederlâns die’t elkeneen, wer dan ok in Nederland, ferstaan kin; dus ok at d’r gyn ondertiteling bij is.
Fansels hore je ’t Noorderlik aksint, maar dat is gyn inkele belemmering om de Friezen niet te ferstaan. Belemmering… Hore jim dat wel? Ok nag even ’n woordspeulinky d’r tussendeur.
At de mînsen achter dut programma soks ok doen bij ândere talen in Nederland weet ik niet, want ik folg dut programma alleen omdat d’r nou ’n Frys dorp bij betrokken is. Maar dat se dut alleen maar bij ôns, as Noordelingen, doen souwen, sou mij niet ferbaze.
Wat ik al weet, is dat ik mij niet herinnere kin dat se ooit ’n rasechte Amsterdammer ondertiteld hewwe. Maar ik kin ’t mis hewwe, hoor, maar myn gefoel sait fan niet.
De Frys past him an en dan wort-y weer wegset as een die’t niet fetsoenlik Nederlâns prate kin, temînsen deur feul makers fan tillevizyprogramma’s. Ik weet wel seker dat at se die ondertiteling niet doen, dat elkeneen ôns ècht wel maklik ferstaan kin.
Ik sou wel ’s met die mînsen prate wille die’t besloaten hewwe dat d’r ondertiteling bij mot. Werom se fine dat dut gebeure mot. Ok sou ik wel ’s fan gedachten wissele wille met de fertalers. Hewwe die hur mônd dan niet opendeen? Fan: “Ja, maar dat hoeft helendal niet. Se prate soa goed Nederlâns dat elkeneen hur wel ferstaan kin.” Maar dat sille se wel niet said hewwe, omdat se der sinten met ferdiene fansels.
Ik dink dat soks ok nooit ferândere sil. Dat se der in Hilversum, of wer’t die programma’s ok bedocht en maakt worre, ôns altiten skoudere sille. ’t Binne ommers die Noordelingen die’t niet te ferstaan binne. Ni, at se Frys prate meskien, en dat kin ik mij wel foorstelle, maar niet at ’n Frys keurig Nederlâns praat.
’n Boikot fan al die programma’s die’t ’n Nederlâns pratende Frys ondertitele, gaat mij te feer, maar ik hew al besloaten om op te houwen om na ‘Typisch… Lemmer’ te kiken. Ik ergerde mij der gewoan te feul an dat ik hest niet metkreeg wat d’r nou presys said worde.
Inkeld en alleen deur die taaldiskriminasy fanút ’t mediapark. ‘Typisch… Hilversum’…

Omrop Fryslân – 26-10-2021 – Jan de Groot