Kollum Gerard de Jong: Nemesis
Op ’t Frysk Boekefeest frijdeg ferhaalde Meindert Talma over syn nijste boek, ‘Wynroas’, ’t boekeweekgeskink dat presinteerd worde. ’t Gaat over ’n gremitige dwarsbongel die’t in Meinderts leven kwam. Meindert wou ’n radiofragmint dat hij hoord had brúkke in een fan syn nummers. ’n Stimmetsy in syn achterhoofd sait dat hij toestimming frage mot an de seun fan de man. Maar, bang om gyn groen licht te krijen, fraagt hij ’t niet, in de hoop dat de seun ’t niet te weten komt.
Dat het hij weten. De seun fan deuze heer ‘Huidekoper’ (’n pseudonym) set de tannen d’r in, fastbesloaten om Meindert ‘t leven suur te maken foor ’t brúkken fan syn haits stim. ’n Gefecht ontspint him, over rechten, met ‘n heropname fan ’t fersy, herperste cd’s en met swarte stift onleesber maakte teksten in ’t boek fan Tryntsje Nauta der’t de cd bijhoorde. ’t Laidt tot ’n rechtssaak die’t bij foorbaat inkeld ferliezers kinne sil.
Huidekoper Jr. wort Meinderts nemesis: as kaptain Ahab út Moby Dick jaagt hij op Meindert Talma, de white whale fan Surhústerfeen. Hij stalkt him soawat en fuurt elke dâg lilke emails op Meindert ôf. ’t Plait foor Talma dat hij ‘t aigen leed –sonder himsels te sparen; hij sat fout en geeft dat toe – ondergeskikt maakt an ’t diepere ferlangen om de ânder, de fijand, kinnen te leren.
Meindert liet him bijstaan deur Henri Sarolea. De adfekaat pelde de saga frijdeg tot de kern ôf: ‘Meindert het de pech had ’t pâd te krússen fan een die’t ’n traachys ferleden met him metdroeg.’ Huidekoper Jr. het syn hele leven de nooit ontfongen liefde fan syn hait najoegen.
‘Wynroas’ is ’n dappere poging om de fijand te begripen en de mîns achter de rankune te soeken. Niet om te ontmaskeren, maar om wifelend, wat ongemaklik te omêrmen. Haat blykt, at je ’t teugen ’t licht houwe, niet komselden ’t dia-negatyf fan ‘n trauma.
‘Hest met dut boek ’n klain monumintsy foor deuze man opricht,’ saai ik na ôfloop teugen Meindert.
‘Meskien is dat soa, ja,’ saai hij, ‘al betwifel ik at hij ’t sels ok soa sien sou.’
gm.de.jong@xs4all.nl