Kollum Gerard de Jong: Ferstrooide tiid
Fan Koaningsdâg ôf waar d’r weer soa’n nussy dagen. Ik noem ’t tussentiid: om feestdagen hine swevende frije tiid om dingen te doen der’t je âns niet an toe komme maar der’t útaindlik niet feul fan terechtkomt. Want útslape, leze, snooker op tv, ’t gedicht most bijskaafd, en happys en drank hale foor ‘n burrel …
Ik hou mijsels foor dat ‘t gyn gebrek an dissipline is, maar ’n noadsaaklik op asem kommen deur ’n fersnelling leger te leven. Jesels je aigen gebreken fergeve kinne is ’n deugd. Ik werk graag en feul, en jùst derom smaakt ’t genoegen je sans gêne over te geven an de tussentiid soa goed. Loitere, omgrieme: ’t is ’n lúkse.
D’r is nag ’n dârde tiid, naast (werk-)drokte en tussentiid, die’t ôns opslokt. Skriver Koen Haegens noemt ’t ‘verstrooide tijd’: de tiid die’t wij an leegdrumpelige prikkels kwyt binne, fooral op de tillefoan en an soasjale media. Haegens’ epifany komt nadat hij deur ’n skeur in de aorta de doad diep in de ogen keken het.
Onnoazele ferlokkings binne fan alle tiden, maar ’t is âns nou. Wij lêge ônssels frijwillig
an ’n infús fan betekenisloashyd, werdeur at d’r foor aigen gedachten gyn tiid meer overblyft. Soek de ‘schermtijd’ op de tillefoan maar ’s op en bereken hoefeul tiid atst per jaar op ’t skerm koekeloerst.
Wij levere ôns autonomy in, konkludeert Haegens. Wij wille en motte soafeul, en omdat wij soafeul wille en motte, komme wij d’r niet an toe en skrolle wij lamsloegen feerder. De ferstrooide tiid strooit ôns sând in de ogen.
Haegens nimt him hailig foor ‘elke dag te leven alsof het de laatste is’. Sein zum Tode , noemde filosoof Martin Heidegger ’t: leve in ’t besef dat ’t elk momint foorbij weze kin. ’t Likent mij frij fermoeiend, om niet te sêgen stressfol. Maar ik bin ok nag niet hest-doad weest (hest-hest-doad meskien, ‘n bitsy hest-doad, maar niet soa as hij). En streef dat ok niet aktyf na.
Kin een met soa’n hest-doad-erfaring syn insicht werklik overbringe op een, soa-as ik, die’t niet soa’n er-faring had het? Of motte je dos eerst met de dúvvel dânse en de doad na ’n nacht-lange flirt ôfwize, om ’t werklik te begripen en d’r ok na te handelen?
’t Hout my doende, maar ik kom d’r niet út. Eerst die belastingangifte ôfmake. Met ’t snooker op de achtergrônd.
Bron: Leeuwarder Courant, kollum Gerard de Jong, 02-05-2023