Blabze

Dînsdegoffend 8 juny gong de kollum fan Jan op de radio bij Omrop Fryslân over Bildtse en Frise woorden.

In ’t Bildts hewwe je núvvere woorden. Dat geef ik grif toe. Soa sorgt ’t woord ‘overdâg’ faak foor ondúdlikens. Om dut te foorkommen had d’r meskien dochs ’n ânder woord foor ‘middag’ komme motten. Meskien gewoan ‘middeg’, soa’t nou ok al heel feul Bilkerts sêge. Maar dat komt omdat sij op dat stoit dan niet goed Bildts prate.
Overdâg… At ik Bildts op ’t werk praat en ik sêg dat ik dat overdâg doen sil, dan sêg ik d’r fort achteran dat ‘overdâg’ ’t Bildtse woord foor ‘middag’ is. Aigenlik sit ik wat met dat woord an, sêg ik jim eerlik. Fansels brúk ik dat woord al, omdat ik geef Bildts prate wil.
Maar naast núvvere woorden hewwe je ok prachtige Bildtse woorden. De meest bekinde Bildtse woorden binne blaik, bilg en maisy. De Friezen steke ôns ok wel ’s ’n bitsy de gek an at je sêge dat je ’n Bilkert binne: “Ah, dat maisy lait met de bilg in de blaik.” Och, ik fyn dat aigenlik wel leuk at se soks doen.
Ok de Frise taal het prachtige woorden. En dat doen ik niet om te bekflaaien. Ik fyn befoorbeeld ‘In amerijke’ fantastys. Foor goenents die’t niet wete wat ‘In Amerijke’ betekent: ‘Even geduld.’ Mooi, h’n? Je souwen súvver stikem hope op ’n storing bij Omrop Fryslan om allenig dat woord maar in beeld te krijen.
Maar ’t komt ok wel ’s foor dat ik niet weet wat ’n woord betekent. Soa ston d’r lessen op de websait fan Omrop Fryslân: “Nannewiid: mear blabze as wetter, rekreaasje suver net mear mooglik.” En dan gaat ’t mij fansels om ’t woordsy ‘blabze’. Dat is al ’n mooi woord om lekker binnensmônds út te spreken. Ja, doen dat maar ’s. Blabze. ’n Imposant woord aigenlik.
Maar ’t belangrykste is fansels wat dat betekent. Blabze. Ik gok blau-alg. Met blau-alg in myn gedachten, krij ik ’t Frys woordeboek d’r bij. Blabze, blabze…Nou motst ophouwe… Nou motst ophouwe… ’t Betekent helendal gyn blau-alg, maar ’t betekent… ‘slik’. En at je ’t woord slik sêge, dan dinke je weer automatys an ’t Bildt. Wat is de wereld dan klain, h’n? Slik fyn ik ’n mooi Bildts woord, laat ik der dúdlik over weze. Gyn poespas, niet mooier foordoen as ’t is. Een lettergreep. Slik. Niks mis met. Trouwens, hoe wort ’t beeld fan de slikwerker bij Swarte Haan aigenlik in ’t Frys noemd? De blabzewurker? Ik hew werklik gyn idee. Maar goed, dut waar d’r even tussendeur.
Maarre… eerlik is eerlik: ik bin wel jaloers op ’t mooie Frise woord blabze. At ik Frys prate sou, dan sou ik dat woord alle dagen wel ’n keer sêge. Wij op ’t Bildts doen ’t met slik, ok seker gyn ferkeerd woord dus, maar blabze is dochs wel de Doutzen Kroes fan die twee. Foor nou sou’k sêge: de blabze!