Kollum fan Gerard de Jong: Tegeltsy
’t Onthoud is ’n onbetroubere metgesel, ’n sinnig apperaat. Ik weet dat ik d’r bij waar, desimber 1992, doe’t ôns pake Gerryt Dirks de Jong de Bildtse-Kultuurpriis útraikt kreeg. Ik sien mysels nag in ’t ouwe gemeentehuus sitten en weet dat ik begreep dat ‘t ’n belangrike overdâg waar. Maar deurfoele kon ik ’t niet, as 13-jarige.
Ik had ’t ferslag fan de útraiking út de Luwter Krant fan die tiid norig om ’t mij weer helendal te herinneren. Wethouwer Folkert Schat saai dat ’t Bildts ’n heel groat plak in Gerryt Dirks syn hart het. En hij had wat arigs bedocht. Gemeente ’t Bildt had doedestiids tegeltsys met Bildtse spreuken make laten. Tot ferheerdens fan ôns pake stonnen d’r skriiffouten op ’t aardewerk. Hij skreef der ’n lilk ‘Bildts Praatsy’ over in syn Bildtse Post. Hij wou de hak wel in die tegeltsys sette, had hij skreven.
As ferrassing had Schat –dat het mij altyd foor him innommen – bij de útraiking ’n nussy fan die tegeltsys anrukke laten. An ôns pake de eer om se der “an grom te trappen”, ston in ‘t artikel. Dat het hij met nigyd deen.
Oflopene frijdeg mocht ik, tot myn groate eer, de Bildtse-Kultuurpriis 2025 in ontfangst nimme. De praters die aven hadden ’t eerder anhaalde foorfal fan ôns pake nag skerp foor de bril. Sjury-foorsitter Leendert Nauta had as kedo ’n tegeltsy foor mij make laten, met ’n opsetlike ferhaspeling fan de titel fan myn roman: ‘Griis fan dagen, blau fan ônrust’, de kleuren omdraaid.
Kammeraat Hendrik Elings – besonder: syn hait Rintsy waar sjuryfoorsitter doe’t ôns pake de priis kreeg – had ’n tegeltsy bij him met derop de tekst ‘Trap mij an grom’. En d’r kwam nag wat út syn tas: een fan syn drekkige klompen, om de louterende, destruktive eksersisy fan ôns pake in 1992 te herhalen.
Foor de ferhaspelde boektitel kon ik inkeld genade hewwe, die krijt thús ’n mooi plakky. Maar ’t tweede tegeltsy most d’r an gelove. De klomp paste as goaten, en foor ’n fol Graauwe Paard op Ouwe-Syl stampte ik ’t tegeltsy – met ‘n deurfoeld genoegen en folmaakt gelukkig – na de barre-bisys.
gm.de.jong@xs4all.nl