Kollum fan Gerard de Jong: Ant kikes

Frysland waar gastheer fan ’n kongres fan ’t Network to Promote Linguistic Diversity, der’t wij as Europeesk Buro foar Lytse Talen bij ansloaten binne. Soa’n feertig minderhydstaalambassadeurs waren presint, fan Katalanen tot Sweeds-pratende Finnen. ’t Programma waar opset met ’t Noordelijk Film Festival. ’n Gouden kombinasy. ’t Festival ’n wêrm bad, de fojee fan de Harmonie ’n knusse húskamer der’t ôns gasten hur thúsfoelden.

Bij de NFF-opening had ik ‘n Sweedstalige Fin naast my. Festivaldirekteur Hester Terpstra skakelde in hur praatsy soepel tussen Frys, Nederlâns en Ingels. Ik flústerde myn gast de fertaling in. Hester sloat in ’t Bildts ôf: ‘Ant kikes’. Dat roerde mij as Bilkert, maar ik kon myn gast niet útlêge dat dat mýn mimmetaal waar. De film begon en myn Fisherman’s Friend-púdsy rúggelde per ongeluk leeg over de wereld.

Na de film streken wy del in De Markies, doe’t ik ’n appy kreeg: ‘Kom na de ingang fan de Harmonie! Mot wat belangryks fertelle!!!’ Hendrik. Soawel gnizend as ’t ergste frezend liep ik de dyk over. ‘Gerard, maat, hest de Bildtse-Kultuurpriis wonnen!’ saai hij. ‘Mâgst d’r niet over prate, maar ik mot nou wete atst ‘m aksepteerst, dan kin ’t nag in ’t jubileumnummer fan Bildts Aigene dat môrn na de drukker gaat.’

Ik hew wel tien keer ‘Loof d’r niks fan! Hest my bij de poat!’ útbrocht, Hendrik skruwde tien keer ‘’t. Is. Soa.’ werom. Ik kon nag krekt ‘ferdomme maat, ik aksepteer him, maar o wee at ’t niet soa is!’ útbringe, foordat twee Sardijnse frynden mij om de nek flogen. Wilens op ’t selde momint ’n fryndin fan skoal, froeger, anlopen kwam, fijfentwintig jaar niet sien.

Je misse meer dan at je metmake, saai Martin Bril. Waar. Maar soms is ‘t, as ‘n blikseminslag, ânsom: dan make je soafeul toegelyk met, en is ’t dos presys genog.

Wij deden ’t licht út in de Markies en stonnen op ‘e dyk in ’n stil, nachtlik Luwt. De Sweedstalige Fin froeg: ‘In Frysland wort dos ok Bildts praat? Hew ik over lezen, soa’n interessante taal! Weetst der wat fan?’

‘Bildtse-Kultuurpriis! Pake kreeg ‘m in 1992, de Bildtse Post in 2015, nou ik…’ flitste deur myn hoofd.

‘Der weet ik wel wat fan,’ saai ik, ‘fertel ik dij môrn. Ant kikes!’

gm.de.jong@xs4all.nl