Kollum fan Gerard de Jong: Streektaal
#hierkomikweg
’t Siert alle muren fan ’t stadion, in de skybox en ’t speulershuus: de Drintse geuzeleus #hierkomikweg. Met ôns streektaalkonferînsy fan Stichting Nederlandse Dialecten (SND) waren wij dut jaar delstreken in ’t stadion fan FC Emmen.
’t Jaarliks kongres bringt streektaalferenings, ôndersoekers en liefhewwers bijnander en biedt ’n staalkaart fan taalpromoasy, wetenskaplike en technologise ontwikkelings, kûnst en kultuur. Streektaalinstellings groeie al jaren, profesjonalisere en de andacht – ok bij ’t peblyk – nimt toe.
D’r waar maar een dissonant: ’n panel fan fier mediamannen boog hur over ’t brúkken fan streektaal. Wij kregen de welbekinde, ôfdraaide plaat met ‘greatest hits’ fan drogredens te horen: niet elkeneen is de taal machtig, niet al ôns lezers/kikers kinne ‘t ferstaan. De arguminten werom at de streektaal niet meer brúkt wort, raasden an ‘e protters: sjoernalisten souwen tidens de stúddy de aigen streektaal ôflere; ‘n sjoernalist fan RTV Drenthe fon dat je ‘n doadlik ongeluk niet in ‘t Drints bringe konnen omdat dat niet ‘serieus’ genog foelde; en dat de sjoernalist fan ’t Dagblad van het Noorden dat wel begreep, omdat ‘t Drints ‘’n informele taal’ weze sou.
Ik loof niet in ‘informele talen’, maar weet àl dat media ’n taal formeel make kinne deur ‘m faker te brúkken. Dat is ’n keuze. In deuze krant en bij Omrop Fryslân wort bijgelyks ’n Fries, Bilkert of Stellingwarver in de aigen taal siteerd. Dat gaat wel ‘s mis, maar ’t is al ’t streven.
At je ’t maar wìlle. Ik sien niet in werom media, ferankerd in wat tunworig ‘De Regio’ hyt, ’t nìet wille souwen. At je wille dat je krant of sinder ’n trouwe ôfspigeling fan je publyk is kinne je d’r aigenlik niet om hine. Want dat publyk sait massaal #hierkomikweg.
Op ’n dâg dat de streektaal ’t poadium pakte deur sien te laten wat d’r allegaar wel niet gebeurt, in mezyk en teneel, met AI, in psychology, workshops, promoasy en wetenskaplik ôndersoek, kwammen de mânly niet feerder dan ’n lusteloas ‘moeilik, moeilik’.
Naast mij ston ‘n sjoernaliste fan RTV Oost hur sichtber op te freten. ‘’t Is elke keer ’t selde, ik bin d’r wel klaar met. Hou op te ouwehoeren, brúk de streektaal gewoan en gaan an ’t werk.’
gm.de.jong@xs4all.nl